Η Λίστα της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής
10 Πράγματα που Γιατροί
και Ασθενείς Πρέπει να Αμφισβητήσουν
1. Τα αντιβιοτικά δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για προφανή ιογενή αναπνευστική νόσο (παραρινοκολπίτιδα, φαρυγγίτιδα/αμυγδαλίτιδα, βρογχίτιδα).
Παρόλο που γενικώς τα ποσοστά συνταγογράφησης αντιβιοτικών έχουν μειωθεί (στις ΗΠΑ), παραμένουν ακόμα ανησυχητικώς υψηλά. Η περιττή χρήση τους για ιογενείς αναπνευστικές νόσους μπορεί να προκαλέσει αντοχή στα αντιβιοτικά και να συμβάλει σε υψηλότερα κόστη περίθαλψης και στους κινδύνους (ρίσκα) παρενεργειών.
2. Φάρμακα για βήχα και κρυολόγημα δεν θα πρέπει να συνταγογραφούνται ή να συνιστώνται για αναπνευστικές νόσους σε παιδιά κάτω από την ηλικία των τεσσάρων ετών.
Η έρευνα έχει αποδείξει ότι αυτά τα προϊόντα παρέχουν μόνο μικρό όφελος στα νεαρά παιδιά και μπορεί να έχουν εν δυνάμει σοβαρές παρενέργειες. Πολλά προϊόντα για βήχα και κρυολόγημα για παιδιά έχουν περισσότερα από ένα συστατικά, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα δηλητηρίασης από ατύχημα αν συνδυαστούν με άλλο προϊόν.
3. Οι αξονικές τομογραφίες (CT scans) δεν είναι απαραίτητες στην άμεση αξιολόγηση των ελασσόνων κακώσεων της κεφαλής. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται η κλινική παρατήρηση (ή επιστημονικώς τεκμηριωμένα κριτήρια) για να προσδιοριστεί κατά
πόσον ενδείκνυται απεικονιστική εξέταση.
Ελάσσονες κακώσεις της κεφαλής («κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις») συμβαίνουν συχνά στα παιδιά και τους εφήβους. Περίπου το 50% των παιδιών (στις ΗΠΑ) που επισκέπτονται τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων λόγω κάκωσης της κεφαλής υποβάλλονται σε αξονικές τομογραφίες, πολλές από τις οποίες μπορεί να είναι περιττές. Η περιττή έκθεση στις ακτίνες X εκθέτει τα παιδιά σε σημαντικό κίνδυνο, ο οποίος περιλαμβάνει την αύξηση του κινδύνου (ρίσκου) για καρκίνο στη διάρκεια της ζωής επειδή ο ιστός του εγκεφάλου των παιδιών είναι πιο ευαίσθητος στην ιονίζουσα ακτινοβολία. Οι περιττές αξονικές τομογραφίες επιβάλλουν αδικαιολόγητες δαπάνες στο σύστημα περίθαλψης. Η επιλογή της κλινικής παρατήρησης πριν από την απόφαση για αξονική τομογραφία σε παιδιά με ελάσσονες κακώσεις της κεφαλής αποτελεί μια αποτελεσματική προσέγγιση.
4. Η νευροαπεικόνιση (αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία) δεν είναι απαραίτητη σε παιδιά με απλή κρίση πυρετικών σπασμών.
Η αξονική τομογραφία (CT) συνδέεται με έκθεση σε ακτινοβολία που μπορεί να κλιμακώσει τον μελλοντικό κίνδυνο (ρίσκο) για καρκίνο. Η μαγνητική τομογραφία (MRI) επίσης συνδέεται με κινδύνους (ρίσκα) από την απαιτούμενη αναισθησία και το υψηλό κόστος. Η βιβλιογραφία δεν υποστηρίζει τη χρήση των ακτινογραφιών του κρανίου στην εκτίμηση του παιδιού με πυρετικούς σπασμούς. Οι γιατροί και οι άλλοι πάροχοι περίθαλψης που αξιολογούν βρέφη ή νεαρά παιδιά μετά από απλή κρίση πυρετικών σπασμών θα πρέπει να στρέφουν την προσοχή τους προς το να αναγνωρίσουν την αιτία του πυρετού του παιδιού.
5. Οι αξονικές τομογραφίες δεν είναι απαραίτητες στη συνήθη (“routine”) αξιολόγηση του κοιλιακού πόνου.
Η χρήση της απεικόνισης με αξονική τομογραφία (CT) στην αξιολόγηση στο τμήμα επειγόντων περιστατικών παιδιών με κοιλιακό πόνο («κοιλιακό άλγος») αυξάνεται (στις ΗΠΑ). Ο αυξημένος κίνδυνος (ρίσκο) για καρκίνο στη διάρκεια της ζωής λόγω της υπερβολικής έκθεσης σε ακτινοβολία είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικός δεδομένης της οξείας ευαισθησίας των οργάνων των παιδιών. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα για υπερβολική δόση ακτινοβολίας όταν χρησιμοποιούνται ακατάλληλα πρωτόκολλα για CT.
6. Μη συνταγογραφείτε dexamethasone σε υψηλή δόση (0,5 mg/kg ανά ημέρα) για την πρόληψη ή τη θεραπεία της
βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας στα πρόωρα βρέφη.
Η υψηλή δόση dexamethasone (0,5 mg/kg ανά ημέρα) δεν φαίνεται να παρέχει πρόσθετο θεραπευτικό όφελος σε σχέση με τις χαμηλότερες δόσεις και δεν συνιστάται. Οι υψηλές δόσεις επίσης έχουν συνδεθεί με πολλά βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα δυσμενή αποτελέσματα, περιλαμβανομένης της νευροαναπτυξιακής βλάβης.
7. Μην κάνετε προληπτικές εξετάσεις για ομάδες αλλεργιογόνων (screening panels) για τροφικές αλλεργίες χωρίς προηγούμενη θεώρηση του ιατρικού ιστορικού.
Το να παραγγέλνετε προληπτικές εξετάσεις για ομάδες αλλεργιογόνων (IgE tests) για μια ποικιλία τροφικών αλλεργιογόνων χωρίς προηγούμενη θεώρηση του ιατρικού ιστορικού δεν συνιστάται. Ευαισθητοποίηση (θετικό τεστ) χωρίς κλινική αλλεργία είναι συνηθισμένη. Για παράδειγμα, περίπου το 8% του πληθυσμού έχει θετικό τεστ στα φιστίκια αλλά μόνο το περίπου 1% είναι πράγματι αλλεργικοί και παρουσιάζουν συμπτώματα όταν φάνε φιστίκια. Όταν τα συμπτώματα υποδεικνύουν τροφική αλλεργία, οι δοκιμασίες (tests) θα πρέπει να επιλεγούν επί τη βάσει ενός προσεκτικού ιατρικού ιστορικού.
8. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε H2 αναστολείς (acid blockers) και φάρμακα για την κινητικότητα του στομάχου (motility agents) όπως η metoclopramide για τη φυσιολογική γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση που είναι αβίαστη, ανώδυνη και δεν επηρεάζει την
ανάπτυξη. Μη χρησιμοποιείτε φάρμακα για το μωρό που φτύνει και κάνει εμετό το γάλα μερικές ή όλες τις φορές αλλά είναι ευτυχισμένο και χωρίς ενοχλήματα (“happy spitter”).
Οι ενδείξεις ότι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι η αιτία για πολλές καταστάσεις είναι ανεπαρκείς, αν και η παλινδρόμηση μπορεί απλώς να συνυπάρχει. Υπάρχουν συσσωρευόμενες ενδείξεις ότι τα φάρμακα γνωστά ως “H2 blockers” (ή “acid blockers” ή “acid reducers”) και φάρμακα για την κινητικότητα του στομάχου όπως η metoclopramide (γενόσημο) δεν είναι αποτελεσματικά στη φυσιολογική ΓΟΠ. Μακροπρόθεσμες συνέπειες της βρεφικής ΓΟΠ είναι σπάνιες, και οι ενδείξεις ότι οι H2 αναστολείς ελαττώνουν αυτές τις συνέπειες είναι ανεπαρκείς. Η συστηματική (“routine”) εκτέλεση ακτινολογικής απεικόνισης της ανώτερης γαστροοισοφαγικής οδού για τη διάγνωση της ΓΟΠ ή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης-νόσου (ΓΟΠΝ) είναι αδικαιολόγητη. Οι γονείς θα πρέπει να ενημερώνονται ότι η ΓΟΠ είναι φυσιολογική στα βρέφη και δεν συνοδεύεται με οτιδήποτε εκτός από λερωμένα ρούχα. Η ΓΟΠ που συνοδεύεται από κακή σωματική ανάπτυξη ή σημαντικά αναπνευστικά συμπτώματα θα πρέπει να αξιολογηθεί περαιτέρω.
9. Αποφύγετε τη χρήση καλλιεργειών επιτήρησης (surveillance cultures) για την προληπτική εξέταση (screening) και τη θεραπεία της ασυμπτωματικής βακτηριουρίας.
Είναι ελάχιστες οι ενδείξεις ότι οι ουροκαλλιέργειες επιτήρησης ή η θεραπεία της ασυμπτωματικής βακτηριουρίας είναι ωφέλιμες. Οι καλλιέργειες επιτήρησης είναι δαπανηρές και παράγουν τόσο ψευδώς θετικά όσο και ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα. Η θεραπεία της ασυμπτωματικής βακτηριουρίας επίσης αυξάνει την έκθεση στα αντιβιοτικά, η οποία είναι παράγοντας κινδύνου (ρίσκου) για μελλοντικές λοιμώξεις με ανθεκτικό μικροβιακό οργανισμό. Αυτό επίσης προκαλεί τη γενικότερη αύξηση της χρήσης αντιβιοτικών στην κοινότητα και μπορεί να οδηγήσει σε περιττές απεικονιστικές εξετάσεις.
10. Οι οικιακές συσκευές ανίχνευσης της βρεφικής άπνοιας (apnea monitors) δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται συστηματικώς (ως ρουτίνα) για να προλάβουν το σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου (SIDS)
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρήση των οικιακών συσκευών ανίχνευσης της βρεφικής άπνοιας (apnea monitors) ελαττώνει τη συχνότητα του SIDS. Ωστόσο, θα μπορούσαν να έχουν κάποια αξία σε επιλεγμένα βρέφη που είναι σε κίνδυνο (ρίσκο) για άπνοια ή καρδιαγγειακά συμβάματα μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, αλλά δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται συστηματικώς (ως ρουτίνα).
*** Τα στοιχεία αυτά παρέχονται μόνο για τον σκοπό της πληροφόρησης και δεν προορίζονται ως υποκατάστατο της συμβουλής από ιατρό ή άλλον επαγγελματία της υγείας. Ασθενείς με οιεσδήποτε ειδικές ερωτήσεις για τα στοιχεία σε αυτήν τη λίστα ή για την ατομική τους ιατρική κατάσταση θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους. ***
Αύγουστος 2014
Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter: